بعضی از سفرها به نقاطی خاص هستند که اگر به قصد دیدار دوستی نباشد شاید خیلی کم فرصت سفر به آنها دست دهد و چقدر این دیدار ها لذت بخش است و ماندگار مثل دیدار شهری در جنوب فارس برای ملاقات یک دوست و در نهایت بازدید از یکی از بزرگترین و مهمترین غارهای دست کند ایران در این شهر این سفر و به یاد ماندنی تر کرد. امیدوارم از این گزارش لذت ببرید.پس با تورجور همراه باشید تا سفری هرچند کوتاه به غار سنگ شکنان جهرم داشته باشیم.

جغرافیای جهرم

نمای بیرونی غار سنگ شکنان جهرم

جهرم یکی از شهرستان های تابعه استان فارس می باشد که در نیمه جنوبی استان واقع شده است. وسعت این شهرستان ۵۴۳۶ کیلومتر مربع است و از سمت شمال به سروستان و شیراز ازسمت شرق به فسا و داراب ازسمت جنوب به لار و قیر و کارزین و ازسمت مغرب به فیروزاباد محدود شده است. آب و هوای این شهرستان کاملاً کوهستانی و مرتفع است. این ارتفاعات بخشی از چین خوردگی زاگرس بوده و جهت اغلب کوه ها به تبع سلسله جبال زاگرس جنوبی قرار گرفته و شاخه‌هایی از آن این شهرستان را محصور کرده است.مردم جهرم به گویش محلی و فارسی سخن میگوند و شیعه هستند.

مسیر دسترسی به جهرم

مسیر دسترسی به شهر جهرم، با وسیله شخصی از شیراز حدود دو ساعت به سمت جنوب استان می‌باشد که بعد از گذشتن از شهر کوچک خفر به جهرم خواهید رسید.
بعد از ورود به جهرم نکته ای که برام خیلی جالب بود نوع و تیپ گونه گیاهی این شهر و نخل های بلند بود که همه جا قابل روئیت بود و جلب نظر می کرد. انگار این شهر دروازه ورودی اقلیم ناب جنوب کشور است و می شود حال و هوای خط جنوبی‌ترین نقطه ایران رو تجربه کرد. بعد از دیدار دوست قدیمی و صرف ناهار راهی دیدار از یکی از مهمترین غارهای دست کند ایران شدیم و به روایتی این قاره بزرگترین غار مصنوعی جهان می باشد.
در ایران تعدادی غار دست کند وجود دارد ولی غار دستکند جهرم که به غار سنگ اشکن و یا سنگ شکنان معروف است به جهت بزرگی و زیبایی آن در جهان منحصر به فرد است.

سالها قبل وقتی سنگ شکنان جهرمی تصمیم گرفتند از سنگ های آهکی یک کوه بی نام و نشان استفاده کنند، هیچ وقت خیال نمی‌کردند تراشیدن سنگ از چنین کوهی بتواند یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی شهرشان را رقم بزند.
غار سنگ شکنان جهرم اگرچه تاریخ روشن و دقیقی ندارد اما به اعتقاد بیشتر باستان شناسان یکی از غارهای طبیعی و دست کند این شهر است که در دوران صفویان تراشیده شده است. قاری که در جنوب غربی جهرم قرار گرفته و سالها وسیله امرار معاش مردم این منطقه بوده است.
سنگ های سفید آهکی و شکل پذیری که در آن زمان از غار سنگ شکنان جهرم به دست می‌آمد، معمولا صرف تزیین سردر ها و بناهای باشکوه و مهمی می‌شد که یا به اشراف تعلق داشتند و یا به حکومت.
مرغوبیت این سنگها به حدی زیاد بود که آوازه شان حتی در شهرهای مجاور هم پیچیده بود و معماران بنا های شیراز هم در ساخت و ساز های شان از این سنگ ها استفاده می کردند. مثل مسجد جامع عتیق شیراز که از این سنگها در نمای آن به کار رفته است.
سنگ شکنان جهرمی در زمان برداشت سنگ سعی می کردند که به غار اسیب نرسانند. و این چنین به مرور زمان ستون های به جا مانده ی شکل بسیار زیبایی را به غار سنگ شکنان داد. اگر سری به غار سنگ شکنان جهرم بزنید می بینید که دهانه این غار به حدی بزرگ است که می‌توان با خودرو در آن رفت و آمد کرد.

مشخصات فیزیکی غار سنگ شکنان جهرم

طول غار سنگ شکنان ۲۰۰ متر است.و عرض آن از ۶۰ تا ۱۳۰ متر متغیر است مساحت این غار حدودا ۲۰ هزار متر مربع است و ۱۲ ورودی مختلف دارد. صد ستون سنگی در غار سنگ شکنان جهرم وجود دارد که غار را تبدیل به یک تالار زیبا کرده است. از نظر مرغوبیت سنگ های غار سنگ شکنان به دو دسته تقسیم می شوند.
دسته اول ستون هایی هستند که شکاف ها و درز های زیادی دارند و در واقع کیفیت چندانی ندارند در نتیجه سنگ تراشان انها را استخراج نمیکردند.
دسته دوم شامل سنگ ها و ستون هایی است که هیچ درز و شکافی ندارند و برای جلوگیری از ریزش سقف استفاده نشدند.
پژوهشگران معتقدند که در گذشته تعداد و قطر ستونهای داخل غار سنگ شکنان بیشتر از الان بوده است اما سنگ‌شکنان نسل‌های به خاطر اینکه در حمل سنگ ها دچار مشکل بودند ،سنگ های کنار دهنه ی غار را میتراشیدند در نتیجه باعث نازک شدن و کم تحملی انها شد.

روایت داستانی از مردم جهرم

مردم محلی جهرم معتقدند که روزی حاج کاظم فرزند حاج اسماعیل با اسب در حال گردش کنار رودخانه قلات جهرم بود که صدای ضربات پی در پتکی او را به طرف خود کشاند. پیرمردی که سنگ های کوه را می‌تراشید با او هم صحبت و همسفر شد و این آشنایی حاج اسماعیلی با خانواده پیرمرد، عاشقی را برایش به دنبال داشت. اما مخالفت خانواده حاج اسماعیل با ازدواج این خانزاده و دختر پیرمرد رعیت، باعث شد تا پیرمرد شرط بگذارد که خواجه اسماعیل پیش او بماند و با هم در کوه کار کنند.جهرمی ها می گویند که بعدها حاج کاظم به استاد کاظم سنگ شکن معروف شد و ۳۰۰ سال قبل استاد کاظم وارث پیرمرد و غار سنگ شکنان جهرم شد.
غار سنگ شکنان جهرم با این همه جاذبه و زیبایی ثبت ملی نشده است اما سازمان میراث فارس این قول را داده که به زودی ثبت میشود.

برای ادامه ی مطلب غار سنگ شکن جهرم کلیک کنید.